Tuinaannemer Jasper Juwet van Jumatuinen in Ternat en Maarten Vanderhallen, landschapsmedewerker van Regionaal Landschap Zuid-Hageland staan ons met plezier te woord.
Wat is het verschil tussen een haag, een heg en een houtkant?
Maarten: Hagen, heggen en houtkanten verschillen van elkaar door de manier waarop je ze aanplant en beheert. Een haag is strakker en scheer je één à twee keer per jaar. Een heg is een dichte rij struiken die vrij mogen uitgroeien. Deze snoei je minder frequent. Eén keer in de twee jaar is voldoende, al kan je, mits voldoende ruimte, ook maar om de 10 of zelfs 20 jaar snoeien. Een houtkant tenslotte bestaat uit struiken of bomen die soms in meerdere rijen zijn aangeplant. Om de 5 tot 10 jaar wordt een houtkant gekapt. Daarna schieten ze terug uit. Ook bij een houtkant kan je de beheercyclus verlengen.
Waarom is het belangrijk om hagen en heggen goed te onderhouden?
Jasper: Enerzijds om die in toom te houden en dus strak te zetten. Dit geldt dan vooral voor de hagen in tuinen. Anderzijds krijg je vollere hagen en heggen door regelmatig te snoeien. Bij iedere tak die je afknipt, krijg je een vertakking. Verder is snoeien ook soms nodig om de doorgang te blijven voorzien. En niet onbelangrijk: om ruzie met buren te vermijden.
Maarten: In het geval van een heg met een langere onderhoudscyclus, gaan we de struiken ook afzetten om de vitaliteit van de struiken te vergroten. We spreken van een verjongingssnoei. Het kan ook zijn dat er in de loop der jaren planten zijn afgestorven, die we dan moeten vervangen. Dat noemen we inboeten. Vlak na een verjongingssnoei zijn de omstandigheden daarvoor meestal ideaal.
Wanneer dien je hagen te snoeien?
Jasper: Die termijn is door de klimaatverandering ruimer geworden dan vroeger. Het weer speelt hier een grote rol. De algemene regel is een snoei in het vroege voorjaar en een snoei in de zomermaanden. Snoei best niet in lange droge periodes.
Maarten: Mag je haag wat wilder staan, omdat je meer ruimte hebt, dan kan je kiezen om enkel in het najaar te snoeien. Een tussenvorm is het snoeien in de vroege zomer en bij het begin van de herfst. Zo vermijd je dat je snoeit tijdens het broedseizoen van de vogels. Bij een zomersnoei moet je wel hete periodes vermijden, anders riskeer je dat het resterende bladerdek gaat verbranden.
Gaat het dan twee keer over dezelfde manier van snoeien?
Jasper: Neen, in het vroege voorjaar gebeurt het inkorten. We snoeien dus terug op het blote hout. Het is belangrijk dit voor de volle sapstroom te doen om het bloeden van de heg te beperken. Want snoeien is steeds het veroorzaken van een wonde. In de zomer worden dan de scheuten op de haag gesnoeid. Een onderhoudsnoei dus.
Welk materiaal gebruik ik voor welke snoeibeurt?
Jasper: Dat hangt uiteraard af van welke snoei je doet en de dikte van de takken. Sowieso is er de gewone haagschaar. Takken die meer dan een duim dik zijn, snoei je met een takkenschaar. Nog dikkere takken verwijder je met een trekzaag en echt dikke takken met een kettingzaag. Deze laatste wordt eigenlijk vooral ingezet om in te korten en meestal wanneer er niet regelmatig genoeg gesnoeid werd.
Waarom is het juiste materiaal zo belangrijk?
Jasper: Het juiste materiaal is belangrijk om de tak niet te kwetsen. Het is niet de bedoeling om te wrikken aan een tak omdat je niet het juiste materiaal kiest. Dan kwets je de tak en dat kan grote gevolgen hebben voor de gezondheid van je plant.
Merk je veel vraag naar inheemse hagen en heggen?
Jasper: Die vraag is duidelijk groter dan pakweg tien jaar geleden. Bij gemeentebesturen bijvoorbeeld moeten we sowieso inheemse planten leveren. Dat staat zo gespecifieerd in het lastenboek. Maar ook particulieren stellen steeds meer de vraag naar inheems. Gecombineerd met onderhoudsvriendelijk.
Maarten: Wij merken ook een toenemende aandacht voor klimaatrobuuste, inheemse soorten. Dat zijn soorten die beter bestand zijn tegen de droogte, zoals meidoorn, wilde rozen zoals hondsroos, wintereik of veldesdoorn.
Welke soorten komen dan vooral aan bod?
Jasper: De meidoorn is populair, maar zeker ook de beuken, zowel de haagbeuk (fagus sylvatica ) als de beuk (carpinus betulus). Mensen kiezen ook steeds vaker voor gemengde hagen en heggen met bijvoorbeeld haagbeuk, veldesdoorn, ligustrum,....
Wat is het belang van hagen, heggen en houtkanten voor de biodiversiteit?
Maarten: Een goed uitgegroeide haag is een geschikte biotoop voor heel wat vogels en insecten. In het geval van vogels zorgt hij voor dekking en broedgelegenheid. Doordat heggen en houtkanten sterker uitgroeien komen ze vaak ook in bloei en zorgen zo ook voor voedsel via hun bloesems en vruchten. Naarmate de planten ouder worden en er ook hier en daar dood hout inkomt, vormen ze ook een leefgebied voor andere organismen en neemt de biodiversiteit dus verder toe.
